ODTÜ’de engelli bireylerin günlük yaşama uyum sağlayabilmeleri ve yaşamlarını kolaylaştırmak için projeler üretiliyor. İşte bunlardan bazıları:
Göz hareketleriyle çalışan tekerlekli sandalye
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Kürşat Çağıltay ve doktora öğrencisi araştırma görevlisi Mehmet Dönmez; göz hareketleriyle kullanılabilen tekerlekli sandalye teknolojisi geliştirdiler. Tamamen ODTÜ’de geliştirilen teknoloji; göz hareketlerini analiz eden bilgisayar tabanlı sistem ile bütünleşik motorlu tekerlekli sandalyeden oluşuyor. Tekerlekli sandalyeyi, fiziksel temasa gerek kalmadan, ekranda yer alan simgeye gözlerle odaklanarak hareket ettirebilen sistem aynı zamanda bilgisayarda yazı yazmak, video izlemek gibi işlemlerin de göz hareketleriyle yapılmasını sağlıyor. Tamamen yerli yazılımın kullanıldığı teknoloji sayesinde engelli kişilerin farklı ihtiyaçlarına yönelik uyarlama ve tasarımlar yapılabiliyor.
Yeni nesil işitme cihazı
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Külah ve ekibi; enerjisini kendi üreten “Koklear Implant”(işitme cihazı) projesi üzerinde çalışıyor. Kulak içindeki bir sistemin, gelen akustik sinyali elektrik enerjisine çevirerek işitme cihazının çalışmasını sağlamasına dayalı projede; “duyma problemi olan kişi, gece kulaklığı kulağına takacak, bir cep telefonu uygulaması yoluyla duymadığı tondan bir ses alacak, o sesle pil şarj olacak ve sabah cihazı kullanmaya devam edecek.” Şu an kullanılan işitme cihazı sistemlerinin çalışma prensibini tamamen değiştiren proje ile işitme engellilere yönelik ürün teknolojisinde yeni bir çığır açılmış olacak.
“Empati Sokağı” projesi
Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü öğretim görevlisi Refik Toksöz; engellilerin günlük yaşamda karşılaştıkları zorlukların farkına varılmasına yönelik bir proje geliştirdi. Sanal gerçeklik gözlüğü aracılığıyla sadece tekerlekli sandalye kullanımını tecrübe etmeyi değil engellilerle empati kurma fırsatını da sunan proje; engellilerin her gün karşılaştıkları sorunları bir oyun halinde canlandırıyor. Tekerlekli sandalye ile şehir yaşamında, sokakta hareket etmeyi engelli olmayan bireylere de anlatmayı hedefleyen proje; engelli bireylere engel teşkil edenin uygun tasarlanmamış kentler olduğunu bütün insanlara anlatmayı ve böylece kentsel tasarımı değiştirebilmeyi amaçlıyor.
Çocuklara yönelik egzersiz oyuncağı “Puffer-io”
Tasarım Fabrikası bünyesinde farklı bölümlerden öğrencilerin [Anıl Kürkçü (Makina Müh.), Birnur Şahin (End. Ür. Tas.), Esra Cantürk (Okul Öncesi Öğretmenliği), İdil Kara (Metalurji ve Malzeme Müh.), İpek Koçak (Metalurji ve Malzeme Müh.), Meltem Atay (Nörobilim ve Nöroteknoloji), Özgür Baskın (Bilgisayar Müh.)] bir araya gelerek tasarladıkları Puffer-io; özel ihtiyaçları olan çocuklara yönelik, kolay uygulanabilir ve eğlenceli bir rehabilitasyon çözümüdür. Puffer-io, farklı düzeylerde hasar bırakan, kas tonusu, postür ve hareket bozukluğu olan serebral palsi (CP) ve çocukluk çağında oluşan kalıcı eklem iltihabı juvenil idiopatik artrit (JIA) hastası çocukların hareketlerinin ölçümünü ve değerlendirmesini yapmasının yanı sıra, eğlenceli bir oyuncak olma özelliği de taşıyor. Çocukla etkileşim halinde sesli ve ışıklı geri bildirim yaparak çocukla duygusal bağlantı kurabilmeyi sağlayan bir ürün olan Puffer-io; egzersiz saatlerini hatırlatma özelliğini de gösteriyor.
Engelsiz erişim sistemi (EES)
Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü öğretim görevlisi Ataman Özdemir’in, merdivenlerin yanına konan rampalardan esinlenerek ortaya koyduğu ve ODTÜ kampüsünde de uygulamaları görülen proje; 100-150 cm yüksekliğe sahip merdivenlerde uygulanan, eğimini gittikçe azaltan bir asansör yapısına sahiptir. Tamamen yerli üretim olan ve çıkılacak yerdeki yüksekliği, zemine eşitleyen sistemin paralel kaldırma-indirme yöntemi sayesinde, kullanıcı hiçbir rahatsızlık hissetmeden, çıkmak istediği yüksekliğe çıkabiliyor.
