ODTÜ Enformatik Enstitüsü Çokluortam Bilişimi programı öğretim üyesi Doç. Dr. Elif Sürer’in ODTÜ adına yürütücü olarak yer aldığı eNOTICE-2 projesi, Ocak 2024’te başladı. Kimyasal-Biyolojik-Radyolojik-Nükleer (KBRN) Etkinliklerine Hazırlık için AB Eğitim Merkezleri Ağı oluşturmayı hedefleyen projede, Belçika, Almanya, İtalya ve Türkiye olmak üzere toplam dört farklı Avrupa ülkesinden yedi ortak kuruluş yer alıyor. İki yıl sürmesi öngörülen projede, ODTÜ ekibi, sanal gerçeklik ve karma gerçeklik teknolojilerinin geliştirmesi konusunda İtalya’dan proje ortağı olan SAFE Vakfı’yla birlikte çalışıyor. Güvenlik, savunma, temel haklar, izleme ve değerlendirme alanlarında yüksek etkili projelerin yönetiminde çalışan, uluslararası kapsamda kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan SAFE Vakfı, bünyesinde farklı akademik ve mesleki geçmişlere sahip üst düzey ulusal ve uluslararası uzmanları barındırıyor.
eNOTICE-2 projesi, kasıtlı, tesadüfi veya doğal kaynaklı KBRN olaylarına karşı hazırlıklı olmayı geliştirmek için, eNOTICE Uygulayıcılar Ağı’nın tespit edilen ihtiyaç ve bulguları üzerine ilerleyecek. Proje, kimyasal, biyoloik veya radyolojik-nükleer ya da bunların bir karışımını içeren unsurların ülke sınırlarını aşan kriz durumlarında büyük çapraz müdahalelere hızlı bir şekilde yanıt vermek için genel hazırlığın ve yeteneğin geliştirilmesine odaklanıyor. Bu amaçla proje, ilk müdahale ekipleri, kriz yöneticileri, sivil koruma, eğitim profesyonelleri, KBRN teknolojisi geliştiricileri, politika yapıcılar ve sivil gönüllüler gibi farklı KBRN uygulayıcısı paydaşları birbirine bağlamayı hedefliyor.
eNOTICE-2’nin başlıca sonuçları arasında, yeni eğitim modülleri ve güncellenmiş KBRN öğretim içerikleri; KBRN arındırmasına odaklanan en iyi uygulamalar, prosedürler, sözlükler, yönergeler ve politikalar hakkında KBRN belgelerini içeren, sürekli güncellenen, açık erişimli KBRN kaynakları dijital kütüphanesi; sentetik operasyonel verilerin metodolojisi ve geliştirilmesi (güvenlik veri sayfaları); arındırma için uyumlulaştırılmış prosedürlere odaklanan senaryolar ve sanal/genişletilmiş gerçeklik demosu; engelli kişiler için yardımcı cihazların arındırılmasına özel önem veren KBRN arındırılmasına yönelik AB çapındaki ön kılavuzun hazırlanması yer alıyor.
Proje, aktörler arasındaki işbirliğini, koordinasyonu, uyumluluğu ve tamamlayıcılığı sağlamak, sivil koruma ve felaket risk yönetimi aktörleri arasındaki bilgi ortaklıklarını güçlendirmek, Ar-Ge sektörü ile çapraz verimliliği sağlamak için dört simülasyon çalışması sırasında farklı disiplinlerden paydaşları bir araya getirecek.
Doç. Dr. Elif Sürer’in, konsorsiyum ortağı olarak ODTÜ’deki ekibin yürütücülüğünü üstlendiği bir diğer proje olan eNOVATION’ın ise Eylül 2024’te başlayarak üç yıl sürmesi öngörülüyor. Ufuk Avrupa programının “Olay durumunda KBRN araç ve teknolojilerinin insan faktörlerini de dikkate alarak doğrulanması ve test edilmesine yönelik uluslararası koordinasyonlu eğitim merkezleri ağı” çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazanan projede farklı ülkelerden toplam 22 kuruluş yer alıyor. Projede toksin olayları da dahil olmak üzere kimyasal ve biyolojik tehditlerin tespiti ile yönetilmesi ve tanımlama, izleme ve arındırma için sahada ortaya çıkan araç ve teknolojilerin değerlendirilmesi konusunda ilk müdahale ekiplerine yönelik eğitim çerçevesinin iyileştirilmesi hedefleniyor. İlk ve ikinci müdahale ekiplerine yönelik eğitim programlarına odaklanan projede, ekiplerin yerinde küresel risk değerlendirmesini geliştirmelerine olanak tanıyan kullanıcı dostu teknoloji ve araçların sağlanması amaçlanıyor.
eNOVATION aynı zamanda, KBRN Mümemmeliyet Merkezleri bölgesel ofislerinin önemli katkılarını merkeze koyarak, daha önce eNOTICE kapsamında oluşturulan eğitim merkezleri ağını genişletmeyi amaçlıyor. Proje ile ortaya konulacak uygulamalarda, yükseltilmiş kapasite etiketli eğitim merkezlerine erişimin, sanal gerçeklik gibi teknolojileri kullanan gelişmiş eğitim yöntemlerinin, güvenlik uygulayıcılarına yönelik kullanıcı dostu olay yeri araç ve teknolojilerinin, yeni tehditlere ve artan KBRN alanına uyarlanmış güncellenmiş politika metinlerinin ve kriz yönetiminin sağlanması öne çıkıyor. eNOVATION projesinde ODTÜ Teknokent’te yer alan Argedor Bilişim Teknolojileri A.Ş. de projenin teknoloji geliştirme ve teknoloji alt yapısı sağlama iş paketlerinde ODTÜ ile iş birliği yapacak.
