ODTÜ Arkeoloji Müzesi, 18-23 Mayıs 2025 tarihleri arasında kutlanan Uluslararası Müzeler Haftası kapsamında altı gün süren etkinliklere ev sahipliği yaptı. Ziyaretçilerini kültür ve sanatla buluşturan etkinlikler, aynı zamanda geçmişin korunması ve toplumsal hafızanın yaşatılmasına da dikkat çekti.
1977 yılından bu yana her yıl 18 Mayıs’ta kutlanan Uluslararası Müzeler Günü, müzelerin kültürel etkileşim, halklar arası anlayış, iş birliği ve barışın gelişimindeki rolünü öne çıkarmayı amaçlıyor. 2025 yılı için Uluslararası Müzeler Konseyi (International Council of Museums – ICOM) tarafından belirlenen tema, “Hızla Değişen Toplumlarda Müzelerin Geleceği” oldu. Tema çerçevesinde ODTÜ Arkeoloji Müzesi’nde düzenlenen etkinliklerde, müzelerin toplumsal değişim sürecindeki konumu ve kültürel mirasın korunmasındaki önemi farklı yönleriyle ele alındı.
Türkiye’nin üniversite bünyesindeki ilk ve tek arkeoloji müzesi olan ODTÜ Arkeoloji Müzesi, bu yılki programda “Müzeyi Yeniden Düşünmek” çağrısıyla öne çıktı. Etkinliklerde, müzelerin sadece geçmişi korumakla kalmayıp, geleceği de şekillendirebilecek dinamik yapılar olduğu vurgulandı. Disiplinlerarası içerikler sunan program, farklı ilgi alanlarına hitap ederek geniş bir katılımcı kitlesine ulaştı.
Müzede Sinema ile açılış
Müzeler Haftası, 18 Mayıs Pazar günü gerçekleştirilen açılış etkinlikleriyle başladı. Günün ilk programında, Tarihsel Çevre Değerlerini Araştırma ve Uygulama Merkezi (TAÇDAM) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Güliz Bilgin Altınöz tarafından “Hızla Değişen Toplumlarda Müzelerin Geleceği | Müzeyi Yeniden Düşlemek” başlıklı bir sunum yapıldı. Sunumun ardından düzenlenen müze gezisiyle katılımcılar koleksiyonu daha yakından tanıma fırsatı buldu. Etkinliklere ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ahmet Yozgatlıgil de katıldı. Gün, müzik dinletisi eşliğinde düzenlenen açılış kokteyli ve film gösterimiyle sona ererken, hafta boyunca sürecek etkinliklere de bir başlangıç yapıldı.
Arkeolojik Bir Yolculuk: Yalıncak Yürüyüşü
Müzeler haftası etkinliklerinin ikinci günü olan pazartesi, kampüs sınırları içindeki önemli arkeolojik alanlardan biri olan Yalıncak’a yapılan yürüyüşle devam etti. ODTÜ Arkeoloji Müzesi koleksiyonunun bir bölümünü oluşturan Yalıncak Yerleşimi, bu etkinlikle birlikte yeniden gündeme taşındı. Katılımcılar, bu alandaki kültürel mirasın tanınması, korunması ve yaşatılması gerektiğine dikkat çekilen yürüyüşün ardından, doğayla iç içe bir ortamda müzik eşliğinde piknik yaptı.
Sanat ve arkeoloji bir arada
Müzenin üçüncü gün etkinlikleri sanat ve performans teması etrafında şekillendi. ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden Doç. Dr. Çiğdem Atakuman tarafından yapılan “Mağaradan Sahneye: Tarih Öncesinde Performans ve Büyülü Pigmentler” başlıklı konuşmanın ardından, katılımcılar Ressam Cezmi Orhan yürütücülüğünde gerçekleşen eskiz atölyesinde tarih öncesi sanatı yorumladılar. Etkinliğe yalnızca ODTÜ öğrencileri değil, Cezmi Orhan’ın öğrencileri de katıldı. Eskiz atölyesi, geçmişle kurulan bağın sanat yoluyla nasıl yeniden düşlenebileceğini katılımcılara deneyimleme imkânı sundu.
Müzede Üretim ile Antik Dönem teknikleri
21 Mayıs Çarşamba günü düzenlenen etkinlikte, TAÇDAM araştırmacıları arasından Dr. Arş. Gör. Nadire Atıcı ve Dr. Arş. Gör. Deniz Erdem’in “Arkeolojide Kilin Yolculuğu” başlıklı konuşması ile antik üretim tekniklerine ışık tutuldu. Konuşmanın ardından ODTÜ Arkeoloji Topluluğu’nun düzenlediği “Seramik Kilden Figürin” atölyesi gerçekleştirildi. Düzenlenen kil atölyesinde katılımcılar antik dönem üretim süreçlerini deneyimledi. Kil ile kendi objelerini tasarlayan katılımcılar, geçmişin üretim tekniklerine yaratıcı bir yaklaşımla yeniden dokundu. Etkinliklerin dördüncü günü ODTÜ Caz Topluluğu’nun müzik dinletisi ile son buldu.
Müzenin geleceği tartışıldı
22 Mayıs’ta düzenlenen seminer ve panel programında, müzelerin değişen dünyadaki konumunu ele alan çeşitli sunumlara yer verildi. Müze tasarımı, dönüşüm süreçleri ve üniversite müzelerinin rolü üzerine ulusal ve uluslararası uzmanlar tarafından gerçekleştirilen sunumlar, katılımcıların yoğun ilgisini çekti.
Programa çeşitli üniversitelerden ve mimarlık ofislerinden katılan uzmanlar arasında şu isimler yer aldı:
- Prof. Dr. A. Güliz Bilgin Altınöz (ODTÜ Mimarlık Fakültesi ve TAÇDAM Yönetim Kurulu Başkanı)
- Mimar Aslıhan Demirtaş (KHORA Mimarlık ve Tasarım Stüdyosu)
- Mimar Mehmet Kütükçüoğlu (Teğet Mimarlık)
- Restorasyon Uzmanı Mimar Umut Bilgiç (ANB Mimarlık)
- Dr. Namık Erkal (TED Üniversitesi Mimarlık Fakültesi)
- Mimar Öğr. Üyesi Seray Türkay (Stüdyo Nüve, TEDÜ)
- Mimar Dr. Esatcan Coşkun (Stüdyo Nüve, TEDÜ)
- Restorasyon Uzmanı Mimar Tuğba Sağıroğlu
- Doç. Dr. Pınar Aykaç (ODTÜ Mimarlık Fakültesi)
Pennsylvania Üniversitesi’nden Prof. Dr. Brian Rose ise sunumuyla dikkat çeken isimlerden biri oldu.
Sunumların ardından gerçekleştirilen “Müzenin Geleceği: ODTÜ Arkeoloji Müzesi Üzerinden Tartışmak” başlıklı panelde, müzelerin bugünü ve geleceği farklı açılardan değerlendirildi. Panel, dinleyicilerin aktif katılımıyla interaktif bir tartışma ortamına dönüştü.
Sunumların ardından gerçekleştirilen “Müzenin Geleceği: ODTÜ Arkeoloji Müzesi Üzerinden Tartışmak” başlıklı panelde, müzelerin bugünü ve geleceği farklı açılardan değerlendirildi. Panel, dinleyicilerin aktif katılımıyla interaktif bir tartışma ortamına dönüştü.
Bahar şenliğinde Müze
Uluslararası Müzeler Haftası’nın son günü, ODTÜ Bahar Şenlikleri ile eş zamanlı olarak devam etti. Gün boyunca ziyarete açık olan ODTÜ Arkeoloji Müzesi, şenlik atmosferi içinde ziyaretçileriyle buluştu. Hafta boyunca düzenlenen etkinliklerle müzenin kültürel ve toplumsal rolüne dikkat çekilirken, haftanın finali keyifli bir atmosferde tamamlandı.
Ziyaretçilerin deneyimi
Müzeler Haftası’nın ardından programın genel değerlendirmesini yapan Doç. Dr. Pınar Aykaç, bu yılki etkinliklerin önceki yıllara kıyasla daha geniş ve çeşitli bir katılımcı profiliyle gerçekleştiğini belirtti. Etkinliklerde yalnızca ODTÜ öğrencilerinin değil, atölye yürütücülerinin öğrencileri, üniversite mezunları ve çocukların da yer aldığını vurgulayan Aykaç, bu çeşitliliğin müze deneyimini daha zengin ve etkileşimli hale getirdiğini ifade etti. Ayrıca ODTÜ öğrenci topluluklarının programdaki katkılarının altını çizerek, bu tür iş birliklerinin artırılmasının müzenin üniversite içindeki görünürlüğünü güçlendireceğini dile getirdi. Disiplinlerarası içeriklerin farklı ilgi alanlarına sahip kitlelere ulaşmakta etkili olduğunu belirten Aykaç, özellikle farklı üniversitelerden gelen uzmanların katılımının ilgiyi önemli ölçüde artırdığını söyledi.
Etkinliklere katılan ODTÜ Kültürel Mirası Koruma Yüksek Lisans Programı öğrencileri Elif Kabakuşak ve Eymir Ege Aldemir, haftaya dair izlenimlerini ortak bir bakışla değerlendirdi. Özellikle interaktif içeriklerin, etkinlikleri daha etkileyici ve akılda kalıcı kıldığını vurgulayan öğrenciler, “Katılımcıyı yalnızca izleyici olarak bırakmayan, sürece dâhil eden her etkinlik hem düşündürücü hem de öğretici bir deneyim sunuyor,” ifadelerini kullandı. Kil atölyesi gibi uygulamalı çalışmaların yaratıcı üretim fırsatları sunduğunu belirten Kabakuşak ve Aldemir, el becerisine dayalı etkinliklerin kavramsal tartışmalarla birlikte sunulmasının, müzenin geleceğine dair yeni ve ilham verici bakış açıları kazandırdığını dile getirdi.
ODTÜ Arkeoloji Müzesi bünyesinde düzenlenen Uluslararası Müzeler Haftası kutlaması, olumlu geri dönüşlerle tamamlanırken, müzelerin toplumsal yaşamla kurduğu güçlü bağı da ortaya koydu. Disiplinlerarası yapısıyla farklı uzmanlık alanlarından bilim insanlarını ve sanatçıları bir araya getiren etkinlikler, ziyaretçilerle bilgi ve deneyim paylaşımını kolaylaştırdı. Sunumlar, atölyeler ve geziler aracılığıyla geçmişin değerlerini anlamaya katkı sağlanırken, bu değerlerin günümüzde yeniden düşünülmesine olanak tanıyan kültürel bir buluşma ortamı yaratıldı.
