Üniversitemiz Kimya Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Fatih Danışman “Kendiliğinden Düzenlenen Tek Tabakalarda Dipol-Dipol Etkileşimleri” başlıklı projesiyle TÜBİTAK 2537 – Çek Bilimler Akademisi (CAS) ile İkili İşbirliği Programı desteği almaya hak kazandı.
Dr. Danışman’ın Çek Bilimler Akademisi İnorganik Kimya Enstitüsü’nden (IIC) Dr. Tomas Base işbirliğiyle yürüttüğü proje, özdeş yüzey örüntüleri gösterdikleri halde farklı izomerik yapı taşlarından oluşan kendiliğinden düzenlenmiş tek tabaka filmlerde moleküller arasındaki dipol-dipol etkileşimlerini inceliyor. Bu zayıf etkileşimlerin kendiliğinden düzenlenen materyallerin kararlılığı üzerinde önemli ancak genellikle göz ardı edilen bir etkisi olabilmektedir. Bu tip etkileşimleri daha iyi anlamak amacıyla, proje kapsamında, zengin izomerik formlarda bulundukları halde geometrilerini neredeyse tümüyle koruyan ve düşük uyuşumsal özgürlük gösteren karboran kafes moleküllerinden yararlanılıyor.
Proje kapsamında, daha önceden tasarlanmış ve hazırlanmış olan çeşitli karboran türevlerine ek olarak, yeni bir karboran türevi de sentezlenecek. Karboran türevlerinin çözeltiden ya da vakumda buharlaştırma yöntemi ile elde edilmiş iki boyutlu dizilimleri (kendiliğinden düzenlenmiş tek tabaka filmleri) düşük enerjili atom kırılımı (LEAD), X-ışınlı fotoelektron spektroskopisi, atomik kuvvet mikroskopisi ve ısı ayarlı desorpsiyon gibi birbirini tamamlayıcı çeşitli yüzeye duyarlı tekniklerle incelenecek. Bu bağlamda, proje ortaklarından ve dünya çapında karboran türevlerinin sentezlenmesi konusunda uzman sayılı gruplardan biri olan Çek tarafı karboranları sağlarken, Türkiye’deki tek LEAD sistemini geliştirmiş olan projenin Türk tarafı film büyütme ve karakterizasyon çalışmalarını gerçekleştirecek. Projeden elde edilecek sonuçlar, iki boyutlu yapılardaki dipol-dipol etkileşimleri konusundaki temel anlayışı geliştirmenin yanı sıra, organik elektronik araçlar gibi metal-organik arayüzler kullanan uygulamaların daha iyi/verimli bir şekilde tasarımını ve üretilmesini de sağlayacak.
